Ιστορικό και στόχευση

Εκκλήσεις για την ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού πλαισίου προσόντων διατυπώθηκαν σε συνέχεια των Συμβουλίων της Λισσαβόνας και της Βαρκελώνης, στην κοινή ενδιάμεση έκθεση του Συμβουλίου και της Επιτροπής 2004, σχετικά με την εφαρμογή του προγράμματος εργασίας για την εκπαίδευση και κατάρτιση 2010, όπως επίσης και στα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 15ης Νοεμβρίου 2004, σχετικά με τις μελλοντικές προτεραιότητες της ενισχυμένης ευρωπαϊκής συνεργασίας στον τομέα της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, που διατυπώθηκαν στο πλαίσιο της διαδικασίας της Κοπεγχάγης. Παράλληλα, στο πλαίσιο της διαδικασίας της Μπολόνιας δόθηκε έμφαση στην εξασφάλιση συμπληρωματικότητας μεταξύ του πλαισίου για τον ευρωπαϊκό χώρο ανώτατης εκπαίδευσης και του προτεινόμενου ευρωπαϊκού πλαισίου προσόντων.

Το EQF αποτελεί, επίσης, ένα πλαίσιο συνεργασίας και ένα μέσο ενίσχυσης της αμοιβαίας εμπιστοσύνης, στη βάση της εθελοντικής δέσμευσης, μεταξύ των εθνικών φορέων αλλά και των διεθνών κλαδικών οργανισμών που ασχολούνται με την εκπαίδευση και την κατάρτιση. Η καλλιέργεια της αμοιβαίας εμπιστοσύνης πρέπει να βασιστεί σε κοινές διαδικασίες και κριτήρια. Για τον σκοπό αυτό, πρέπει να δημοσιοποιούνται οι αποφάσεις και οι διαδικασίες συσχέτισης των εθνικών ή κλαδικών προσόντων με το EQF. Στην κατεύθυνση αυτή συνδράμει η συγκρότηση και λειτουργία της Ευρωπαϊκής Συμβουλευτικής Ομάδας (EQF Advisory Group) που αποτελείται από εκπροσώπους όλων των χωρών που μετέχουν στο Πρόγραμμα Εκπαίδευση και Κατάρτιση 2010 καθώς και κοινωνικούς εταίρους.

Τα 8 επίπεδα ως συστατικό στοιχείο του EQF

Βασικό στοιχείο του EQF είναι ένα σύνολο οκτώ επιπέδων που θα αποτελέσουν το κοινό και ουδέτερο σημείο αναφοράς για τις αρχές εκπαίδευσης και κατάρτισης σε εθνικό και κλαδικό επίπεδο. Τα 8 αυτά επίπεδα καλύπτουν ολόκληρο το φάσμα των προσόντων, από αυτά που αποκτώνται με την ολοκλήρωση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης ή της κατάρτισης έως εκείνα που αποκτώνται στο ανώτατο επίπεδο πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Το EQF, ως μέσο για την προώθηση της δια βίου μάθησης, καλύπτει τη γενική εκπαίδευση και την εκπαίδευση ενηλίκων, την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, καθώς και την ανώτατη εκπαίδευση. Τα επίπεδα 5-8 περιέχουν σαφή παραπομπή στα επίπεδα που ορίζονται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού χώρου ανώτατης εκπαίδευσης, όπως αυτά καθορίστηκαν με τη διαδικασία της Μπολόνια.

Η προσέγγιση μέσω των «μαθησιακών αποτελεσμάτων»

Η περιγραφή των οκτώ επιπέδων αναφοράς του EQF βασίζεται στα μαθησιακά αποτελέσματα. Στο EQF ως μαθησιακά αποτελέσματα νοούνται η «περιγραφή του τι γνωρίζει, κατανοεί και είναι ικανός να κάνει ο εκπαιδευόμενος μετά την ολοκλήρωση μιας μαθησιακής διαδικασίας». Αυτό αντανακλά μία σημαντική αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο γίνονται αντιληπτές και περιγράφονται έννοιες, όπως, η εκπαίδευση, η κατάρτιση, γενικότερα η μάθηση. Η στροφή προς τα μαθησιακά αποτελέσματα εισάγει μια κοινή γλώσσα και καθιστά δυνατή τη σύγκριση προσόντων σύμφωνα με το περιεχόμενο και τα χαρακτηριστικά τους και όχι σύμφωνα με τις διδακτικές μεθόδους και διαδικασίες που ακολουθήθηκαν μέχρι την απόκτηση τους ή τα διδακτικά περιβάλλοντα στα οποία αυτά αποκτήθηκαν.

Στο EQF τα μαθησιακά αποτελέσματα περιγράφονται με βάση τον συνδυασμό γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων. Το ισοζύγιο μεταξύ των στοιχείων αυτών διαφέρει από προσόν σε προσόν, δεδομένου ότι το EQF καλύπτει όλα τα επίπεδα. Η χρήση των μαθησιακών αποτελεσμάτων στην περιγραφή των επιπέδων των προσόντων θα διευκολύνει την επικύρωση της μάθησης που πραγματοποιείται έξω από το πλαίσιο των αναγνωρισμένων ιδρυμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης, πράγμα που γενικά θεωρείται βασικό στοιχείο της διά βίου μάθησης.